De vijf grondmotorische eigenschappen: Of zijn het er toch zes?
De vijf grondmotorische eigenschappen: Of zijn het er toch zes?
Als we het hebben over bewegen, dan komen we de vijf grondmotorische eigenschappen tegen: coördinatie, lenigheid, kracht, uithoudingsvermogen en snelheid. Deze eigenschappen vormen de basis van elke beweging die we maken. Je zou ze kunnen zien als de kwantitatieve bouwstenen van onze fysieke activiteit. Laten we ze stuk voor stuk eens langslopen.
Coördinatie & Lenigheid: De fundering van beweging
We beginnen met coördinatie en lenigheid, de fundamenten voor een soepel en efficiënt bewegend lichaam. Coördinatie gaat over hoe jij je spieren en gewrichten aanstuurt. Het bepaalt welke spiergroepen je activeert en hoe ze met elkaar samenwerken om je beweging en activiteit mogelijk te maken.
Lenigheid spreekt grotendeels voor zich. Lenigheid gaat om de souplesse van je gewrichten en de lengte van je spieren. Je lenigheid bepaalt of je over je volledige bewegingsvrijheid beschikt.
Vergelijk het met een mechanisch horloge: lenigheid is de soepelheid waarmee de radertjes draaien, terwijl coördinatie ervoor zorgt dat het horloge de juiste tijd aangeeft. Een gezond en goed functionerend lichaam werkt op dezelfde manier—alle onderdelen moeten nauw met elkaar samenwerken en voldoende bewegingsvrijheid hebben om optimaal te kunnen functioneren.
Kracht & Uithoudingsvermogen: Bouw je fundament
Zodra je een goede coördinatie en lenigheid hebt ontwikkeld, is de volgende stap het opbouwen van kracht en uithoudingsvermogen. Kracht stelt je in staat om weerstand te overwinnen en maakt dagelijkse taken gemakkelijker. Uithoudingsvermogen zorgt ervoor dat je al deze activiteiten langdurig kunt volhouden, met een sterk hart-long systeem en gezonde mitochondriën (de energiecentrales van je cellen).
Hoe meer energie je hebt, hoe langer je coördinatie en lenigheid behouden blijven, zelfs als je vermoeid raakt. Dit helpt aanzienlijk bij het voorkomen van blessures, vooral in duursporten. Vergeet niet dat kracht en uithoudingsvermogen ook je mobiliteit kunnen beïnvloeden, dus blijf regelmatig rek- en coördinatieoefeningen doen om soepel en mobiel te blijven.
Snelheid: De pinakel van prestatie
En dan is er nog snelheid, de eigenschap waarin alles samenkomt. Coördinatie zorgt voor de perfecte aansturing van je spieren, lenigheid vermindert weerstand, kracht bouwt explosiviteit op en uithoudingsvermogen levert de energie. Als al deze eigenschappen samenwerken, kun je optimale snelheid en prestaties ontgrendelen.
Of zijn het er toch zes?
Maar… Zijn er niet eigenlijk zes grondmotorische eigenschappen? Want als je het mij vraagt, is er nog een onmisbare eigenschap die vaak over het hoofd wordt gezien. Het is zo’n essentieel onderdeel van beweging dat het bijna ongelooflijk is dat het vaak wordt vergeten. Een eigenschap die de voorwaarde schept voor de pilaren die we hiervoor hebben besproken. Het is overkoepelend en brengt het geheel in balans. Die eigenschap is: Ontspanning.
Ontspanning: De onzichtbare motor van beweging
Ontspanning? Maar dat is toch niet een onderdeel van bewegen? Juist wel! Ontspanning is essentieel voor elke beweging die je maakt. Stel je voor dat je je elleboog wilt buigen. Om dat te doen, moet je biceps zich aanspannen, maar om dat te kunnen moet de tegenovergestelde spier, de triceps, zich tegelijkertijd ontspannen om die beweging toe te laten. Zonder dat een spier loslaat, ontspant en lange wordt, kan de ander zich niet samentrekken.
En dan hebben we het nog niet eens over de gezondheidseffecten van ontspanning. Het herstel bevorderd, verlaagt stress, het stabiliseert de hormoonhuishouding en heeft nog vele andere fysieke en mentale voordelen.
Ontspanning is dus essentieel voor je fysieke gezondheid en om optimaal in beweging te kunnen zijn.
Het één kan niet zonder het ander
Ontspanning is daarom net zo belangrijk als aanspanning. Wil je beter worden in een van de vijf grondmotorische eigenschappen, dan is het ook cruciaal om aandacht te besteden aan de kwaliteit van je ontspanning.
Een mate van ontspanning in het lichaam maakt het balanceren op een evenwichtsbalk, het werpen van een speer of het maken van een koprol een stuk makkelijker. Na een intensieve krachttraining helpt ontspanning je spieren te herstellen. Na een sprint of duurloop zorgt ontspanning ervoor dat je op adem komt en weer gereed bent voor de volgende run. En wie zijn lenigheid wilt ontwikkelen, moet je de spier die hij/zij op rek zet leren ontspannen.
“Wie de samenhang der dingen doorziet, heeft kennis, wie kennis heeft komt tot wijsheid, wie wijs is kan zijn hart recht maken, wie zijn hart rechtgemaakt heeft komt tot zelfvolmaking, wie zijn karakter volmaakt heeft kan zijn gezin regelen, wie zijn gezin kan regelen, kan de Staat regeren.”
– Confucius –
Ontspanning in beweging: De sleutel tot succes
Een belangrijke voorwaarde om optimaal te kunnen bewegen is dus je vaardigheid om je ook optimaal te kunnen ontspannen. Ontspanning staat daarom, voor mij althans, centraal in ons beweegsysteem en fysieke gezondheid.
Wil jij leren ontspannen en daardoor beter kunnen bewegen? Neem contact op en ervaar wat ontspanning kan doen met de manier waarop je in beweging bent.
